زنان رشید رزمنده و مردان خوش چهره

در ایران باستان زن و مرد همپا و برابر یکدیگر بودند. آثار باقی مانده از قدیم (چون داستانهایی که سینه به سینه در میان نسل ها گشته اند، مجسمه ها و سنگ نگاره ها) شاهدانی هستند که بر این واقعیت گواهی می دهند (به عنوان نمونه متن زیر، بخشی از کتاب فلک ناز نامه*). فلک ناز نامه سروده تسکین شیرازی در سال 1189 هجری است که خود بر اساس داستان هایی قدیمی که آن زمان در بین مردم رایج بوده سروده شده

   

زهره لباس رزم می پوشد و به نجات عشقش مشتری که اکنون در بند است می رود. حضور زنان به عنوان رزمنده امری غیر عادی نبوده. از این نمونه در آثار دیگر چون شاهنامه  (شخصیت هایی مانند گردآفرید) داریم ولی در این پست می خواهم فقط اشاره ای به فلک ناز نامه داشته باشم تا فرصتی پیش آید تا در آینده همه این شواهد را کنار هم جمع آوری کنم

چو بشنید این سخن از مهرخاور

سلاح شب روی را کرد در بر

کمند و خنجر و شمشیر و فولاد

به خود بربست در دم سرو آزاد

برون آمد به سان ماده شیران

سوی زندان روان شد چون دلیران

چو شد نزدیک زندان آن پری وش

روان در پشت زندان شد چو آتش

کمند انداخت در بام آن سمن بر

به بالا رفت چون مرغ سبک پر

به خنجر کند بام و سقف  زندان

ز بالا سوی زندان شد شتابان

ص 98

سرو خواهر گل (فرمانروا) هم رزمنده دلیری بوده و مرتب زره پوشیده و به میدان نبرد می رفته. برای نمونه

سپاهش صد هزار آمد شماره

خودش چون ماه و لشکر چون ستاره

گرفت آن نازنین بر تخت زر جای

به پیش تخت وی سرو دلارای

زده در بر سپر اندر پس سر

سنان در دست ودر سر خود و مغفر

ص130

همچنیی توصیف مردان به گونه ای که امروزه فقط برای زنان بکار می رود هم جایز و عادی بوده. زنان هم به راحتی و با دیدن چهره یار می توانستند عاشق شوند. در وصف زیبایی شاهزاده چین چنین آمده

دو چشم نیم خوابش مست و مخمور

ز فر طلعتش نور علی نور

نظر هر کس که افکندی به رویش

شدی مایل به رخسار نکویش

ص187

سرافرازی بزرگی شهریاری

دلاور شوکتی و تاج داری

چو سروی سر به کیوان برکشیده

خطش برگرد عارض بردمیده

لبش یاقوت و در اندر دهان داشت

سنان مژگان دوابرو چون کمان داشت

ص 188 

_____________

*فلک ناز نامه سروده تسکین شیرازی به کوشش سید علی آل داود،1382، تهران، انتشارات توس

© All rights reserved