شکوفه های قارچ های غربت

دومین بخش بزرگداشت روز فردوسی، در هفدهم ماه مه  با همکاری کتابخانه جان رایلندز (منچستر) برگزار شد. این کتابخانه وابسته به دانشگاه منچستر و یکی از زیباترین کتابخانه های انگلستان می باشد. معماری ومجموعه کتابهای نفیس این کتابخانه شهرت جهانی دارد.

در ابتدا فرصتی بود تا با معماری و تاریخچه ای از بنای ساختمان آشنا شویم. در این قسمت خلاصه ای از زندگی نامه خانم رایلندز (بنیانگذارکتابخانه) و علاقه اش به علم و هنر را هم شنیدیم.  سپس به سالن نمایشگاه دائمی این کتابخانه رفتیم وغرقه های مخصوص را از نزدیک تماشا کردیم. از جمله دیدنی های این بخش نفیس ترین شاهنامه کتابخانه بود که گفته میشد متعلق به پادشاه عود (احتمالا از پادشاهان هندوستان) بوده

پلکان پر شکوه پیچی را در پرتوی روشنی چراغهای قدیمی و نوری که پنجره هایی با نقوش سربی بدرون می ریخت پیمودیم و سالن اصلی مجلل با سقف بلند مزین به نقاشی های ویترای و مجسمه های سنگی بزرگان دین مسیحی، نویسندگان و شعرا را با تحسین پشت سر گذاشتیم.

پس از بازدید ازقسمت های عمومی کتابخانه وارد اتاقی پشت درهای قفل شده شدیم. روی میز بزرگی در وسط اتاق گنجینه ای متشکل از چند کتاب قدیمی گسترده شده بود؛ مسئول آنها یکی یکی کتابها را ورق میزد و سخنانی در مورد هر یک می گفت. دو کتاب اول از کتب لاتین مجموعه جان رایلندز بودند. اولین کار کتابی خطی نوشته شده بروی پوست با نقوشی زیبا و مزین به هنر تذهیب بود. کتاب دوم نمونه ای ازکارهای قدیم چاپ سنگی و در رابطه با تاریخ انگلستان بود. معرفی این کتاب ها مقدمه ای برای صحبت پیرامون مجموعه فارسی کتابخانه شد. نکته جالب توجه اینجا بود که جان رایلندر حدود پانصد جلد کتاب لاتین و هزار جلد کتاب فارسی را دارا می باشد.

دو کتاب فارسی که موفق به دیدارشان شدیم بنام عجایب المخلوقات از قزوینی بود. هر دو کتاب دارای خطی بسیار زیبا و نقوشی افسانه ای  بودند. تصاویر یکی از کتاب ها از کرات و اشکال آسمانی شروع میشد به اشکال حیوانات وموجودات نیمه موهوم و نیمه اساطیری می رسید و به حشرات ختم میشد.نقشه دنیا با ذکر نام خلیج فارس در یکی از همین کتاب ها توجه جمعی را بخود جلب کرد.

جالب اینجا بود که با گذشت قرن ها تصاویرتازگی خود را حفظ کرده بودند و رنگ ها به نحوی زنده به نظر می رسیدند که گویی به تازگی آفریده شدند. نکته قابل تامل دیگر این بود که برخی از صفحات قسمت هایی بوضوح برای تصویر آماده شده داشتند که ناتمام مینمود و جز پس زمینه ای به نقره ای رنگ آمیزی شده چیزی در آنها دیده نمیشد. چه عاملی باعث ناتمام ماندن این کتب شده بود؟

 سه نمونه از شاهنامه های کتابخانه و خمسه نظامی هم در میان کتبی بود که شانس دیدنشان را داشتیم. برگ های یکی از شاهنامه ها گرچه ترمیم شده بود ولی آثار آسیب از کپک در برخی از صفحات نمایان بود. با کلامی پیرامون اهمیت نگهداری از این گنجینه ها برای نسل های بعدی زمان بازدید هم به پایان رسید.

© All rights reserved